RoditeljSrbija.com Roditeljski portal, trudnoća, porođaj, mama, beba, porodica, deca, ishrana, vrtići, škole, fakulteti, zdravlje, dešavanja
Član 35.
Svako dete ima pravo na život i odgovarajuće uslove za razvoj u porodici.
Dete ima pravo da živi s roditeljima i pravo da ga roditelji podižu i neguju pre svih drugih.
Dete ima pravo na život u porodici i kad nema roditelje, kad su roditelji iz ma kog razloga sprečeni da žive sa detetom ili kad je dete odvojeno od roditelja sudskom odlukom.
Dete ima pravo da uspostavi i održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi, bliskim srodnicima i drugim licima sa kojima ga vezuje posebna bliskost, bez obzira na okolnosti.
Pravo iz stava 4. ovog člana detetu se obezbeđuje i u slučajevima kada je roditelj, bliski srodnik ili lice sa kojim je dete vezano posebnom bliskošću smešten u ustanovu zdravstvene ili socijalne zaštite, odnosno kazneno – popravnu ustanovu.
Dete ima pravo na svestranu zaštitu i vaspitanje u uslovima uzajamnog pomaganja, privrženosti i uvažavanja svih članova porodice, radi razvoja sopstvenih potencijala i osećanja međugeneracijske solidarnosti u porodici i odgovornosti prema društvu.
Organi javne vlasti su u obavezi da svakom detetu obezbede kontakt sa porodicom, odnosno pojedinim članovima porodice i kada je to potrebno, spajanje s porodicom.
Odgovornost roditelja
Član 36.
Roditelji imaju prvenstvenu i zajedničku odgovornost za podizanje i negu deteta.
Roditelji su dužni da detetu obezbede najbolje moguće uslove za njegov/njen život, zdravlje i pravilan razvoj i da se staraju o životu i zdravlju deteta.
Roditelji su dužni da sa detetom razvijaju i neguju odnos zasnovan na ljubavi, poverenju, međusobnom uvažavanju, privrženosti, uzajamnom pomaganju i poštovanju ličnosti i dostojanstva i da podstiču razvoj i negovanje ovakvih odnosa između deteta i njegovih/njenih srodnika, naročito braće i sestara.
U podizanju i nezi deteta roditelji su dužni da se rukovode njegovim/njenim najboljim interesima.
Roditelji su dužni da obezbede detetu mogućnost slobodnog formiranja i izražavanja mišljenja i da mišljenju deteta posvete dužnu pažnju.
Roditelji su dužni da detetu pruže detetu sve informacije potrebne za formiranje detetovog mišljenja.
Roditelji su dužni da usmeravaju dete ka poštovanju ljudskih prava i sloboda, nacionalnog, kulturnog i verskog identiteta, usvajanju i negovanju zdravih životnih stilova, nenasilne komunikacije i tolerancije prema različitostima.
Roditelji su dužni da štite dete od svih oblika nasilja i zanemarivanja i da se uzdrže od telesnog kažnjavanja i telesnog ograničavanja deteta, upotrebe fizičke sile prema detetu i svakog drugog nehumanog, ponižavajućeg i omalovažavajućeg postupka prema detetu.
Roditelji su dužni da detetu omoguće osnovno i srednje obrazovanje u skladu sa sklonostima i željama deteta i da podstiču razvoj detetovih talenata i mentalnih i fizičkih sposobnosti do njegovih/njenih krajnjih granica.
Roditelji su dužni da detetu obezbede životni standard koji u najvećoj mogućoj meri odgovara fizičkom, mentalnom, duhovnom, moralnom i društvenom razvoju deteta. Životni standard deteta ne može biti niži od životnog standarda jednog ili oba roditelja.
Roditelji su dužni da stiču i unapređuju znanja i da razvijaju svoje roditeljske kapacitete o razvojnim potrebama deteta i njegovim/njenim pravima i slobodama.
Podrška detetu i porodici
Član 37.
Organi javne vlasti su dužni da obezbede materijalna sredstva, službe i usluge za pomoć i podršku roditeljima i porodici za negu i razvoj deteta u skladu sa zakonom i propisanim standardima.
Pomoć i podrška uključuju između ostalog i:
a) psihosocijalno, zdravstveno i pravno savetovanje i edukaciju u vezi podizanja, nege, školovanja i razvoja deteta;
b) informisanje i upućivanje na ostvarivanje prava i korišćenje usluga iz
oblasti obrazovanja, socijalne i zdravstvene zaštite;
g) procenu potreba, individualnih sposobnosti i interesovanja deteta radi
podsticanja optimalnog razvoja i uključivanja u obrazovne, kulturne, rekreativne i druge aktivnosti;
d) pomoć u situcijama krize i prevladavanju konflikata.
Pomoć i podršku detetu i porodici obezbeđuju obrazovne, zdravstvene i ustanove socijalne zaštite na zahtev roditelja ili osoba koje podižu i neguju dete, na zahtev deteta i na osnovu procene nadležnog organa i službe.
Odvajanje deteta od roditelja
Član 38.
Pravo deteta da živi sa roditeljima može biti ograničeno samo sudskom odlukom kada je to u najboljem interesu deteta.
Organi javne vlasti su dužni da obezbede da dete odvojeno od roditelja redovno održava lične odnose sa njima, osim ako je to u suprotnosti sa najboljim interesima deteta.
Ako je odvajanje deteta od roditelja posledica lišenja slobode, egzila, deportacije ili smrti, organi javne vlasti su dužni da detetu, roditeljima ili, zavisno od okolnosti, nekom drugom članu porodice, pruže neophodne informacije o tome gde se nalazi odsutni član porodice, osim ako je to u suprotnosti sa najboljim interesima deteta.
Dete bez roditeljskog staranja
Član 39.
Dete koje ne živi sa svojim roditeljima ili dete za koje je utvrđeno da nije u njegovom/njenom najboljem interesu da ga roditelji neposredno podižu i neguju ima pravo na posebnu zaštitu, u skladu sa zakonom i propisanim standardima.
Smeštaj deteta u drugu porodicu i usvojenje
Član 40.
Pravo deteta na život u porodici iz člana 35. stav 3. ovog zakona obezbeđuje se smeštajem u srodničku ili hraniteljsku porodicu ili usvojenjem, u skladu sa zakonom i propisanim standardima.
Domski smeštaj i smeštaj u prihvatilište
Član 41.
Detetu u čijem najboljem interesu nije ostanak u roditeljskoj porodici ili smeštaj u srodničkoj ili hraniteljskoj porodici, privremeno se obezbeđuje domski smeštaj, odnosno smeštaj u prihvatilište, u skladu sa zakonom i propisanim standardima.
Detetu mlađem od sedam godina ne može biti obezbeđen domski smeštaj, odnosno smeštaj u prihvatilište, osim ukoliko je u pratnji roditelja ili druge osobe koja podiže i neguje dete.
Izuzetno od stava 2. ovog člana, dete sa smetnjama u razvoju i invaliditetom o kome porodica ne može dalje da se stara, može biti smešteno u dom, odnosno prihvatilište, dok se za njega ne obezbedi usvojenje ili hraniteljska porodica.
Tokom domskog smeštaja, odnosno smeštaja u prihvatilištu dete se priprema za povratak u biološku porodicu, odlazak u drugu porodicu, odnosno za samostalan život, u skladu sa porodičnim uslovima, potrebama i najboljim interesima deteta.
Spajanje porodice
Član 42.
Dete čiji su roditelji nastanjeni u različitim državama ima pravo da uđe na teritoriju Republike Srbije ili da je napusti radi ponovnog spajanja porodica ili održavanja ličnih odnosa sa roditeljima.
Organi javne vlasti su dužni da poštuju pravo deteta i roditelja da uđu na teritoriju Republike Srbije ili da je napuste radi ostvarivanja prava iz stava 1. ovog člana.
Putovanje i prelazak granice
Član 43.
Dete može da pređe granicu Republike Srbije u pratnji roditelja, odnosno staratelja.
Dete mlađe od 15 godina može da putuje po zemlji i inostranstvu, bez roditelja, ako ima pratnju punoletne osobe i pismenu saglasnost oba roditelja, odnosno roditelja koji vrši roditeljsko pravo
Dete starije od 15 godina može da pređe granicu Republike Srbije samostalno ili u pratnji drugog lica, ukoliko ima saglasnost oba roditelja, odnosno roditelja koji samostalno vrši roditeljsko pravo.
Nezakonito odvođenje i zadržavanja deteta van zemlje
Član 44.
Organi javne vlasti su dužni da preduzimaju mere protiv nezakonitog odvođenja i zadržavanja deteta u inostranstvu, u skladu sa zakonom i potvrđenim međunarodnim ugovorima.
Deca strani državljani bez pratnje u Srbiji
Član 45.
Organ javne vlasti je dužan da detetu stranom državljaninu koje bez pratnje roditelja ili drugog ovlašćenog lica boravi u Republici Srbiji bez odlaganja pruži odgovarajuću pomoć i ukoliko je to u skladu sa njegovim/njenim najboljim interesima, obavesti diplomatsku ili konzularnu misiju zemlje čije je dete državljanin.
Organ javne vlasti neće vratiti dete u zemlju državljanstva deteta u slučaju sumnje da je dete u toj zemlji bilo žrtva progona po bilo kom osnovu, torture, regrutacije u oružane snage ili grupe, eksploatacije i prodaje ili trgovine.[/tab]
Pravo na zdravlje…>>
