Kada žena ima neke hronične zdravstvene probleme priprema za trudnoću može zahtevati posebnu pažnju, kao i održavanje trudnoće sve do porođaja. Ali – kako i da li problemi sa štitnom žlezdom utiču na trudnoću? Kakva je trudnoća sa ovim zdravstvenim problemom?
Štitna žlezda je smeštena u predelu vrata, na sredini prednjeg dela – odmah ispod kože. Njen oblik je leptirast, odnosno ima dva dela nalik na krila leptira koji su povezani. Kako se nalazi u vratu, već prvi problemi sa štitnom žlezdom, odnosno njeno naticanje, mogu uočiti golim okom., nakon čega je potrebno ultrazvukom ustanoviti/potvrditi bolest.
Uloga štitne žlezde, kao žlezde sa unutrašnjim lučenjem, jeste da izlučuje hormone T3 i T4 koje reguliše hipofiza, a koji su zaduženi za kontrolu metabolizma. Upravo se zato osobe koje imaju problem sa štitnom žlezdom brzo ugoje ili jednostavno imaju problema sa metabolizmom i kilažom, što je jedan od simptoma koje ne bi trebalo ignorisati ukoliko sumnjate da postoji neki problem.
Međutim, nije samo metabolizam taj koji “ispašta” usled problema sa štitnom žlezdom, već su u ove probleme uključeni i drugi delovi tela, ali i mnoge aktivnosti unutar tela. Tako hormoni koje luči štitna žlezda utiču i na disanje, spavanje, probavu, ali i na aktivnost mozga – što dalje utiče na sve ostale žlezde u organizmu. Upravo zato je veoma važno proveriti rad štitne žlezde i reagovati na prve znake problema.
Bolesti štitne žlezde
Kada rad štitne žlezde postane oslabljen ili nasuprot tome – pojačan, tada dolazi i do prvih problema i bolesti štitne žlezde. Ako je funkcija i rad štitne žlezde oslabljena – onda dolazi do hipotireoze (što je mnogo češća pojava), a kad je rad pojačan – onda se ovaj poremećaj naziva hipertireoza.
U slučaju hipotireoze, kao jedne od češćih poremećaja rada štitne žlezde, dolazi do smanjenog izlučivanja hormona T3 i T4 ili telo jednostavno prestane da prepoznaje ove hormone, zbog čega dolazi do autoimune bolesti štitne žlezde koja se zove Hašimotov tireoditis. Ovo se često javlja kod žena nakon 40-e godine života, ali u nekim slučajevima i ranije. Prvi simptomi ove bolesti su umor, naglo gojenje, otečenost pojedinih delova tela, kao što su udovi i lice, ali i problemi sa probavom i izostajanje ovulacije. Nakon prvih simptoma bolest je potrebno lečiti kako ne bi došlo do težih oboljenja srca, ali i psihičkih problema.
Lečenje i terapija
Problem je u tome što se svi simptomi hipotireoze javljaju postepeno, jedan za drugim i vrlo sporo napreduju, pa se do stvarne dijagnoze stiže nešto kasnije. Kako se i osobe koje pate od ovog poremećaja vremenom navikavaju na sve simptome – prestaju i da reaguju na promene koje im se dešavaju i smatraju da je to normalna pojava, te u nekim slučajevima ne odu kod lekara ili barem ne na vreme da se što pre pronađe adekvatna terapija.
S obzirom na to da se ne može lečiti, potrebno je određenu terapiju redovno konzumirati kako bi se svi simptomi i posledice ove bolesti držale pod kontrolom. Hipotireoza, kao pojava smanjenog lučenja određenih hormona, nadoknađuje se veštačkim hormonima, odnosno najčešće levotiroksinom. Doza ovog hormona određuje se po potrebi, u zavisnosti od pacijenta i reakcije njegovog tela na terapiju. Cilj ovog lečenja jeste da se uspostavi ravnoteža hormona u telu koje je u početku nužno kontrolisati dva puta godišnje, a kasnije je dovoljno jednom u 12 meseci.
Problemi sa štitnom žlezdom i trudnoća
Trudnoća sama po sebi donosi mnoge promene u telu svake žene, kako u fizičkom smislu tako i na hormonalnom nivou, zbog čega može i doći do problema sa štitnom žlezdom. Međutim, redovno proverom nivoa hormona u trudnoći – i to od samog početka, tokom trudnoće i nakon porođaja – može se kotrolisati i blagovremeno uticati na nepravilan rad štitne žlezde uz pomoć pravilne doze lekova.
– Hipotireoza u trudnoći se pojavljuje zbog nedostatka hormona štitne žlezde, što može uticati na zdravlje majke i razvoj bebe u stomaku, pa čak i dovesti do pobačaja ili težih posledica u razvoju kod bebe. Najčešći uzrok ovome je Hašimotov tiroiditis – autoimuna bolest zbog koje organizam proizvodi antitela koja napadaju ćelije štitne žlezde, zbog čegai dolazi do smanjenog lučenja hormona. Hipotireoza se može detektovati merenjem TSH i slobodnog T4 u krvi, kao i TG-At (tireoglobulinskih antitela) i TPO-At (antitela na tiroidnu peroksidazu), kada povišen nivo TSH i sniženi T4 ukazuju na ovaj problem.
Prvi simptomi hipotireoze su umor, pospanost, povećanje telesne temperature, suva koža, opadanje kose, otežana koncentracija i problemi sa pamćenjem. Nakon što se otkrije, hipotireoza se pod kontrolom drži uz pomoć lekova, odnosno sintetičkih hormona. Ukoliko je žena imala ovaj problem pre trudnoće, doza lekova tokom trudnoće će sigurno biti veća, a redovne kontrole, na svakih šest do osam nedelja, su neophodne.
– Hipertireoza u trudnoći se pojavljuje najčešće zbog Grejsove bolesti, koja predstavlja autoimunu bolest koja se javlja kod žena u drugom stanju. Ćelije koje organizam oboleo od Grejsove bolesti stvara napadaju zdrave ćelije i tkiva, a antitela se vezuju za TSH receptor oponašajući ovaj hormon, što dovodi do stalne proizvodnje hormona štitne žlezde. Do dijagnoze hipertiroze dolazi se merenjem SH, T3 i T4, kao i slobodnih T3 i T4 u krvi, a potrebno je uraditi i tzv. TSHR-Ab test kojim se meri količina antitela na TSH receptor.
Među prvim simptomima hipertireoze pojavljuju se ubrzan rad srca, brzo zamaranje, osećaj mučnine i povraćanje, pojačano znojenje, nesanica, nervoza, drhtanje ruku, gubljenje telesne mase, čak i pored pojačanog apetita. Kada je u pitanju blaži oblik hipertireoze lečenje nije nužno, već samo praćenje nivoa hormona, dok je za regulaciju ozbiljnijeg poremećaja obavezno koristiti lekove koji će vratiti proizvodnju hormona štitne žlezde u normalu.
– Hipertireoiditis se može kod žena pojaviti u periodu od prvog do osmog meseca nakon porođaja, a može trajati i do godinu dana po porođaju. Kako su simptomi ovog poremećaja u hormonima uglavnom iscrpljenost, umor, nesanica, nervoza i razdražljivost, često dolazi do pogrešnog tumačenja i bez dijagnoze, jer se ovi simptomi pripisuju postporođajnoj depresiji. Srećom, ovaj poremećaj nije potrebno lečiti jer je privremen, ali se svakako ne preporučuju nikakve operacije ili terapije radioaktivnim jodom u tom periodu.
Još sličnih tekstova pročitajte OVDE